128
Φθινόπωρο 2021
6-9
Σκίουρος - Sciurus vulgaris
ΠΕΡΙΛΗΨΗ
Τα θηλαστικά, στην πολυπληθής Ευρωπαϊκή Ήπειρο, έτειναν πάντα για ευνόητους λόγους να κινούνται τη νύχτα. Στις μέρες μας, συνέπεια της κλιματικής αλλαγής, των πυρκαγιών αλλά και της μείωσης των δασών, τα θηλαστικά της Ευρώπης δέχονται μεγάλη πίεση. Ο σκίουρος, ένα από τα λιγοστά και πιο χαριτωμένα ημερόβια τρωκτικά προσπαθεί να επιβιώσει.
Κείμενο: Νάσος Ναλμπάντης
Φωτογραφίες: Νάσος Ναλμπάντης
ΑΓΟΡΑ ΑΡΘΡΟΥ
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
T4 / Δραστηριότητες /
Για μία ακόμη φορά ξεκινώ για μία ορειβατική αποστολή, με τα δύο πιστά μου σακίδια, το διαβατήριο και το εισιτήριο, με ανοιχτή επιστροφή. Προορισμός, μία απάτη την κορυφή στην Κεντρική Ασία, στο Τατζικιστάν.
T7 / Φυσικό περιβάλλον /
Σ'αυτό το άρθρο η Σου Παπαδάκου μας περιγράφει την εμπειρία της από το LAGO ARGENTINO της Παταγονίας, της χώρας των αιώνιων πάγων. Ας την απολαύσουμε.
T8 / Παράδοση /
Εγκαταλείπουμε για λίγο τα όρια της Ελλάδας και, με την πένα του συγγραφέα Κωνσταντίνου Καρακάση, ταξιδεύουμε νοερά στους Αγίους Τόπους.
T9 / Φυσικό περιβάλλον /
Οι φωτογράφοι του περιοδικού αιχμαλωτίζουν με τον φωτογραφικό τους φακό αυθεντικές στιγμές της φύσης, λεπτομέρειες του φυτικού και ζωικού μικρόκοσμου.
T14 / Φυσικό περιβάλλον /
Τόσο γνωστές και ... αντιπαθείς, οι μέδουσες είναι από τους πιο παράξενους οργανισμούς των θαλασσών.
Ένα ασυνήθιστο οδοιπορικό στα μυστικά των συναρπαστικών αυτών φαινομένων.
T17 / Περιήγηση /
Στις ανατολικές εσχατιές του Ελληνισμού χτυπάει η καρδιά της Κύπρου, με τη μεγάλη ιστορία, το έξοχο φυσικό κάλλος και τη φιλοξενία των ανθρώπων της.
T21 / Περιήγηση /
Απέραντα περιβόλια εσπεριδοειδών συνυπάρχουν με παλιά αρχοντικά, σ' έναν σπάνιο συνδυασμό φυσικού και δομημένου περιβάλλοντος, μοναδικού σ' όλη την Ελλάδα.
T23 / Παράδοση /
Ένα συναρπαστικό χρονικό της ιστορίας των Ελληνικών νομισμάτων, από τα πρώτα της αρχαιότητας ως το ΕΥΡΩ των ημερών μας.
T26 / Περιήγηση /
Ένα συναρπαστικό οδοιπορικό με εικόνες και συναισθήματα πάνω στις ράγες του “Ελληνικού” ORIENT EXPRESS από την πολύβουη Αθήνα ως το μακρινό Ορμένιο.
T26 / Φυσικό περιβάλλον /
Παγωμένες απ' άκρη σ' άκρη, οχτώ λίμνες της Βόρειας Ελλάδας μας ελκύουν και μας χαρίζουν εικόνες μοναδικές και εμπειρίες πρωτόγνωρες.
T27 / Παράδοση /
Έχοντας τις ρίζες της στην αρχαιότητα και με ελάχιστες αλλαγές από τότε, η καλαθοπλεκτική τέχνη συνεχίζει να δημιουργεί μικρά αριστουργήματα.
T30 / Μνημεία /
Κωνσταντινούπολη, Θεσσαλονίκη, Σέρρες, Λάρισα. Πόλεις με σημαντική παρουσία και ιστορία και με ένα κοινό χαρακτηριστικό στην μακρινή πορεία τους : τα Μπεζεστένια
T36 / Περιήγηση /
Το πρώτο μέρος ενός συναρπαστικού οδοιπορικού στην αρχαία και σύγχρονη Αλεξάνδρεια, μια από τις σημαντικότερες κοιτίδες του πολιτισμού και Ελληνισμού.
T37 / Περιήγηση /
Το δεύτερο και τελευταίο μέρος του ρομαντικού οδοιπορικού στην μέγιστη και πιο ένδοξη πόλη που έχτισε ο μεγάλος στρατηλάτης.
T50 / Παράδοση /
Σιτάρι «καμούτ», «Καμπλουτσάς» και «Μαυραγάνι». Μονόκοκκο, σαν κι αυτό που βρέθηκε να καλλιεργείται εδώ και 8000 π.Χ. στην περιοχή των Γρεβενών. Φασόλια «Χάρμας» και φασόλια «Ζαργάνες» και «παππούδες». Χαρακτηρισμοί και λέξεις άγνωστες σχεδόν σήμερα, «τοπωνύμια» προϊόντων και φυτών πούρχονται από το παρελθόν, κάποιες από τα μεγάλα βάθη του.
T56 / Παράδοση /
Μια συνοπτική επισκόπηση της ιστορικής πορείας και της σημασίας που έχουν οι καμπάνες και τα υπόλοιπα εκκλησιαστικά όργανα για την Ορθοδοξία και τους πιστούς της.
T57 / Παράδοση /
Σ’ αυτά τα υπέροχα σκεύη, που εκτίθενται στο Λαογραφικό – Εθνολογικό Μουσείο Μακεδονίας, σφυρηλατήθηκε για αιώνες η θαυμαστή τέχνη των χαλκουργών στην Ανατολή, στα Βαλκάνια και στην θρυλική συνοικία Χαλκέων της Θεσσαλονίκης.
T59 / Φυσικό περιβάλλον /
Θαυμαστός στην ομορφιά του, απρόσμενος στους εκρηκτικούς αριθμούς των ειδών του, ο κόσμος των σκαθαριών παρουσιάζεται συνοπτικά και φωτογραφίζεται μοναδικά από τον Γιώργο Αβαγιανό.
T59 / Φυσικό περιβάλλον /
Κοντά του αναπτύχθηκαν όλοι οι αρχαίοι πολιτισμοί, υμνήθηκε απ' όλους τους αρχαίους φιλοσόφους. Είναι το νερό, πολύτιμο όσο ποτέ, που τόσο αλόγιστα σπαταλάμε και ρυπαίνουμε.
T61 / Φυσικό περιβάλλον /
Αιώνες πριν χρησιμοποιείτο ως τροφή στο Μεξικό από τους Αζτέκους. Είναι η περίφημη Σπειρουλίνα, το κυανοπράσινο μικροφύκος με τις τόσες θαυμαστές ευεργετικές επιδράσεις στον οργανισμό του ανθρώπου.
T61 / Φυσικό περιβάλλον /
Βόρεια των Ιωαννίνων, στα όρια Ελλάδας και Αλβανίας, βρίσκεται το Πωγώνι, τόπος ιστορικός, με παμπάλαια μνημεία ορθοδοξίας, υπέροχο φυσικό περιβάλλον και πετρόχτιστα χωριά.
T62 / Φυσικό περιβάλλον /
Παρά τις επανειλημμένες προειδοποιήσεις και τα σκληρά χτυπήματα της φύσης, οι "μεγάλοι" της γης κωφεύουν και οδηγούν τον πλανήτη σε μεγάλες κλιματικές περιπέτειες.
T63 / Φυσικό περιβάλλον /
Ένας μικρόκοσμος αθέατος στα μάτια των μη εξοικειωμένων παρατηρητών αλλά τόσο συναρπαστικός στους μανιώδεις ερευνητές, Έλληνες και ξένους.
T63 / Φυσικό περιβάλλον /
Μετά την τεράστια επιβάρυνση της γης τις τελευταίες δεκαετίες τα βιολογικά προϊόντα είναι το τελευταίο σημείο αντίστασης του ανθρώπου
T64 / Φυσικό περιβάλλον /
Κηπευτικά και φρούτα, πανέμορφα και δελεαστικά στην όψη, στο χρώμα και στο σχήμα παρελαύνουν καθημερινά από το πιάτο και τον οργανισμό μας. Είναι όμως τόσο αθώα όσο φαίνονται ;
T65 / Φυσικό περιβάλλον /
Να διατηρήσουμε την βιολογική ποικιλομορφία, να διεκδικήσουμε τις παλιές γευστικές απολαύσεις και την παράδοση. Είναι επιτακτική ανάγκη για την βελτίωση της ζωής μας.
T66 / Φυσικό περιβάλλον /
Η μεταβολή των κλιματικών συνθηκών, η υποβάθμιση του φυσικού περιβάλλοντος και η αλόγιστη σπατάλη θα έχουν δραματικές επιπτώσεις στις διαθέσιμες ποσότητες πόσιμου νερού.
T74 / Περιήγηση /
Δράγανο, μικρός ημιορεινός οικισμός στα δυτικά της Λευκάδας, με παραδοσιακά σπίτια, ωραίο φυσικό περιβάλλον και άμεση πρόσβαση στις διάσημες ακτές Πόρτο Κατσίκι, Γιαλό και Εγκρεμνούς.
T76 / Φυσικό περιβάλλον /
1765 έγχρωμες φωτογραφίες κοσμούν τις σελίδες του βιβλίου, απεικονίζοντας με τρόπο μοναδικό τις 235 πεταλούδες που έχουν καταγραφεί στην Ελλάδα...
T83 / Φυσικό περιβάλλον /
Σε απόσταση μόλις 10’ από τους Φούρνους η Θύμαινα είναι το δεύτερο σε έκταση νησί του Αρχιπελάγους, ένα αληθινό ησυχαστήριο για αυθεντικούς περιηγητές.
T90 / Φυσικό περιβάλλον /
Τόσο χρήσιμο στην καθημερινότητά μας αλλά και τόσο απαραίτητο σε πάμπολλες χρήσεις, το γνώριμό μας αλάτι παρουσιάζεται σ’ όλα τα στάδια της παραγωγικής του διαδικασίας, σ’ ένα άρθρο ιδιαίτερα συναρπαστικό.
T96 / Δραστηριότητες /
1982. Ο Άγγλος Σμήναρχος John Foden τρέχει, στα χνάρια του Φειδιπίδη, τα 246χλμ. ανάμεσα στην Αθήνα και την Σπάρτη. Έκτοτε το Σπάρταθλο, συγκεντρώνει, κάθε χρόνο, τους κορυφαίους παγκόσμιους δρομείς.
T103 / Παράδοση /
Διεθνώς αναγνωρισμένη φωτογράφος Μόδας, η Καλλιόπη ξάφνιασε δημιουργώντας πριν από περίπου μια δεκαετία ένα υπέροχο Λεύκωμα αφιερωμένο στην Ελληνική Παράδοση. Ανατρέχουμε σε αυτή τη συλλεκτική έκδοση και καλωσορίζουμε το νέο της βιβλίο το οποίο επίσης έχει ως έμπνευσή του την Ελλάδα.
T103 / Παράδοση /
Το πέρασμα από το kitch στο νέο Ελληνικό σουβενίρ δεν έγινε εν μια νυκτί ούτε χωρίς «πόνο». Το σίγουρο είναι ότι τα Ελληνικά ενθύμια κερδίζουν το δικό τους χώρο στην αγορά και στις καρδιές των αγοραστών. Ξένων, Ελλήνων και ομογενών.
T105 / Παράδοση /
«Η μουσική δεν είναι τίποτα άλλο από την εντονότερη απόλαυση της ποίησης και έχει σαν έργο να εξεγείρει στη ψυχή του ακροατή το αίσθημα και τις ιδέες» Αριστοτέλης, Περί Ποιητικής.
T105 / Φυσικό περιβάλλον /
Ο θαυμαστός κόσμος των γυμνοβράγχιων, των σαλιγκαριών της θάλασσας είναι από τους πρώτους οργανισμούς, που με την ποικιλομορφία σε χρώματα, μεγέθη και σχήματα, θα προκαλέσουν το ενδιαφέρον ενός παρατηρητή της θαλάσσιας βιοποικιλότητας.
T110 / Παράδοση /
"Είναι κρίμα να βλέπουμε στο μέλλον τα καΐκια μόνο σε φωτογραφίες..."
Ρόμπερτ Μακέϊμπ, Αμερικανός φωτογράφος
Ρόμπερτ Μακέϊμπ, Αμερικανός φωτογράφος
T111 / Μνημεία /
Με αστείρευτη υπομονή και επιμονή, μεθοδικότητα αλλά και πιστή τήρηση κατασκευαστικών μεθόδων των αρχαίων χρόνων, ο ερευνητής Α. Βούλγαρης και η ομάδα του καταφέρνουν να ανακατασκευάσουν και να θέσουν σε λειτουργία τον θρυλικό Μηχανισμό των Αντικυθήρων.
T114 / Μνημεία /
Στο Αρχιπέλαγος του Svalbard, στο ενδιάμεσο Νορβηγίας και Βορείου Πόλου, ο Άρης Βούλγαρης συμμετέχει με μια διεθνή ομάδα αστρονόμων στην αποστολή για την παρατήρηση και φωτογράφιση του συναρπαστικού φαινομένου της Ολικής Έκλειψης Ηλίου.
T116 / Μνημεία /
Μετά από ενδελεχή έρευνα και μελέτη των αρχαίων πηγών, καθώς και επιτόπιες αναζητήσεις πολλών ετών σε κορυφές βουνών, ο Κυριάκος Παπαγεωργίου μας παρουσιάζει, για πρώτη φορά, το περίφημο δίκτυο των αρχαίων φρυκτωριών.
T120 / Φυσικό περιβάλλον /
Η Ποσειδωνία είναι ένα φυτό που σχηματίζει εκτεταμένα υποθαλάσσια λιβάδια λίγο βαθύτερα από την επιφάνεια της θάλασσας εως και τα 40 μέτρα βάθος, εκεί που φτάνει ικανοποιητική ποσότητα ηλιακού φωτός που επιτρέπει στο θαλάσσιο φυτό να φωτοσυνθέσει.
T120 / Παράδοση /
Από τα προϊστορικά χρόνια μέχρι σήμερα, τα ορυκτά, τα πετρώματα και τα μέταλλα αποτελούν τις απαραίτητες και αναντικατάστατες πρώτες ύλες, τόσο για την επιβίωση όσο και για την συνολική τεχνογνωσία και πολιτισμική εξέλιξη του ανθρώπου.
T120 / Φυσικό περιβάλλον /
Πώς να ξεκινήσεις ένα άρθρο για ένα βασιλιά; Πώς να διαλέξεις τις λέξεις και τι να γράψεις; Όμως ποια η αξία ενός άρθρου χωρίς τις ανάλογες σε ύφος και ομορφιά φωτογραφίες; Πώς να καταφέρεις να φωτογραφίσεις τον πραγματικά άγριο και σπάνιο για τη χώρα μας αετό;
T121 / Φυσικό περιβάλλον /
Γιατί να γράψεις για ένα τόσο κοινό είδος, εφόσον υπάρχουν τόσα σπάνια και ιδιαίτερα είδη; Όταν συναντάς αυτό το σχετικά πολυπληθές νυκτόβιο είδος, εντυπωσιάζεσαι και πραγματικά μαγνητίζεσαι από το σκοτεινό και μαύρο βλέμμα του.
T122 / Παράδοση /
Παρακινημένος από την πρόσκληση της «Κοινοτοπίας», οργάνωσης Πατρινών Πολιτών, ευαισθητοποιημένων σε θέματα πολιτισμού, περιβάλλοντος και ανθρωπισμού, ο δερματολόγος γιατρός Κυριάκος Οικονομίδης συμμετέχει και περιγράφει την αποστολή στο ΒΔ Πακιστάν στην μικρή αλλά τόσο σημαντική πολιτιστικά και ιστορικά, φυλή των Καλασά.
T123 / Φυσικό περιβάλλον /
Το Όρνιο είναι ημερόβιο αρπακτικό πτηνό, ένας από τους γύπες που ζει και στον ελλαδικό χώρο. Στην Ελλάδα το Όρνιο είναι γνωστό με τις ονομασίες Αλατζάς στην Κω, Γιούπας στην Κύπρο, Γυμνοκέφαλο στην Κεφαλλονιά, Ερυθρόγυπας, Ζαγανό ή Ζάγανος, Σκάρα και Καναβός στην Κρήτη, Κοκκινόγυπας, Κόκκινο Όρνιο και Σκανίτης στις Κυκλάδες, Καρτάλι στην Θράκη.
T124 / Φυσικό περιβάλλον /
Η θάλασσα, όταν κάνει το μαγικό της ξόρκι, σε κρατάει για πάντα αιχμάλωτο στα θαυμαστά της δίχτυα, είχε πει ο Κουστώ και μόνο να τον επιβεβαιώσω μπορώ. Από τότε είχα την τύχη να απίστευτες εικόνες στους βυθούς της γη.
T124 / Παράδοση /
Άγνωστες στο ευρύ κοινό οι Σπάνιες Γαίες είναι μια ομάδα 17 μετάλλων. Αποτελούν τις αναντικατάστατες πρώτες ύλες στην αεροναυπηγική, αμυντικό εξοπλισμό, λυχνίες φωτισμού, πυρηνικούς αντιδραστήρες, κινητά τηλέφωνα, δορυφόρους και σε πλήθος άλλων υψηλής τεχνολογίας εφαρμογών.
T124 / Φυσικό περιβάλλον /
Όσες φορές και να τα συναντήσω, όσες χιλιάδες κλικ και να έχω τραβήξει, πάλι ενθουσιασμένος θα σηκώσω τη μηχανή και θα τραβήξω αμέτρητες πόζες μόλις τα δω σε απόσταση “βολής”.
T125 / Περιήγηση /
Κανείς δεν θα προστατέψει κάτι για το οποίο δε νοιάζεται, και κανείς δεν θα νοιαστεί για κάτι που δεν γνωρίζει. Ένα ταξίδι στον Βορρά, μέσα στην μεγαλοπρεπή αυτή παγωμένη φύση θα μας δώσει την δυνατότητα να γνωρίσουμε το θαύμα του εύθραυστου πλανήτη μας.
T125 / Φυσικό περιβάλλον /
Εμβληματικό πτηνό των υγροτόπων. Ο αργυροπελεκάνος, είναι από τα μεγαλύτερα, σε μέγεθος, είδη πουλιών στον κόσμο.
T126 / Φυσικό περιβάλλον /
Το λίθιο είναι το πιο ελαφρύ μέταλλο με μοναδικές ιδιότητες και μπορεί να αποθηκεύει μεγάλες ποσότητες ενέργειας στις επαναφορτιζόμενες μπαταρίες.
T126 / Φυσικό περιβάλλον /
Πολλοί μύθοι, παραμύθια, καθώς και μυθιστορήματα έχουν ως τίτλο η θέμα τον αγριόκυκνο και τον κοντινό του συγγενή τον νανόκυκνο. Tα πουλιά αυτά διαχειμάζουν στην χώρα μας και ομορφαίνουν με το στητό τους παράστημα την Ελληνική φύση.
T127 / Φυσικό περιβάλλον /
Υπάρχουν ορισμένα ορυκτά τα οποία έχουν ιδιαίτερη μορφή, λάμψη, χρώμα, διαφάνεια, σκληρότητα και γενικά ομορφιά, εκτιμούνται ιδιαίτερα από τον άνθρωπο και χρησιμοποιούνται, μετά από κατεργασία, σαν κοσμήματα και διακοσμητικά πετράδια.
T127 / Φυσικό περιβάλλον /
Πτηνά όμορφα και εύκολα αναγνωρίσιμα, στολίζουν την Ελληνική φύση. Ολόλευκοι με κομψό και ντελικάτο σώμα, οι αργυροτσικνιάδες κοσμούν τους υγροβιότοπους της πατρίδας μας.
T128 / Φυσικό περιβάλλον /
Ο Χαλαζίας είναι ένα από τα περίπου 5.000 γνωστά ορυκτά στο φλοιό της Γης, το οποίο χρήζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον, καθώς απαντάται σε πάμπολλες ποικιλίες μορφών και έχει αντίστοιχα πολλές χρήσεις στην καθημερινότητα και στο μέλλον του ανθρώπου.
T129 / Φυσικό περιβάλλον /
Ένα πουλί πανέμορφο, μικρό, με μοναδικό απαλό πτέρωμα, σαν λούτρινο. Ένα πτηνό τόσο όμορφο σαν ψεύτικο, σαν από παραμύθι. Η εμφάνιση του αρσενικού είναι μοναδική, με το πουπουλένιο μουστάκι του να ευθύνεται για την ελληνική του ονομασία: μουστακαλής.
T129 / Φυσικό περιβάλλον /
Η πολυταξιδεμένη μαύρη πέτρα στη Λίθινη Εποχή. Ο Οψιδιανός υπήρξε ο συνοδοιπόρος του ανθρώπου από τη στιγμή της εμφάνισής του στη Γη ως νοήμων ον.
T129 / Μνημεία /
Σπάνιες, τοιχογραφίες των αρχαίων Ελλήνων φιλοσόφων κοσμούν ιστορικούς ναούς στην Ήπειρο, την Κοζάνη, το Άγιο Όρος, αλλά και τη Θεσσαλία. Το ξεχωριστό αυτό θέμα, με τις ιδιαίτερες καταβολές, μαρτυρά τη σύνδεσή της αρχαίας ελληνικής διανόησης με το Χριστιανισμό και την Ορθόδοξη Πίστη.
T130 / Φυσικό περιβάλλον /
Ο εντοπισμός της χαμώτιδας αποτελεί ένα μικρό έπαθλο για κάθε παρατηρητή πουλιών στη χώρα μας. Τυχερός όποιος τη δει και ευτυχής αυτός που θα την φωτογραφίσει.
T131 / Φυσικό περιβάλλον /
Η Χαλκόκοτα (Plegadis falcinellus) ανήκει στην οικογένεια των Θρησκειορνιθίδων (Threskiornithidae) και θεωρείται προστατευόμενο είδος.
T132 / Φυσικό περιβάλλον /
Το κοράκι (Corvus corax) ανήκει στην οικογένεια των κορακιδών (Corvidae) της τάξης των πασσερίμορφων (Passeriformes). Είναι σαρκοφάγο, παμφάγο πτηνό.
T132 / Δραστηριότητες /
Η τέχνη του δρόμου (ελεύθερη απόδοση του όρου street art) είναι ένας γενικός όρος-ομπρέλα που περικλείει όλες εκείνες τις μορφές της σύγχρονης εικαστικής τέχνης η οποία δημιουργείται και εκτίθεται ελεύθερα στο δημόσιο αστικό περιβάλλον της πόλης, έξω από το συμβατικό πλαίσιο της «επίσημης» τέχνης.
T133 / Φυσικό περιβάλλον /
Η αγριόγατα (Felis silvestris silvestris) ζει στα βάθη των δασών, σε πυκνά τμήματα ελών και πεδιάδων.
T134 / Φυσικό περιβάλλον /
Ο τσίφτης είναι είδος γερακιού που ανήκει στην οικογένεια των ικτίνων. Έχει ίσως την μεγαλύτερη εξάπλωση αρπακτικoύ στον κόσμο. Είναι ιδιαίτερα κοινωνικός και σχηματίζει ομάδες.
T134 / Φυσικό περιβάλλον /
Η ίδρυση και ο βασικός σκοπός του σωματείου «ΑΝΘΗ ΤΗΣ ΠΕΤΡΑΣ» είναι η διάσωση, η προστασία και η αξιοποίηση της υλικής και άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς της λαγκαδινής τέχνης της πέτρας.
