118

Χειμώνας 2018

σελ.92-111

Δομικοί και Διακοσμητικοί Λίθοι των μνημείων της Θεσσαλονίκης

ΠΕΡΙΛΗΨΗ

Η Θεσσαλονίκη διατήρησε σε όλη την διάρκεια της ιστορίας της την πλεονεκτική γεωστρατηγική θέση που είχε. Αυτό επηρέασε και την οικονομία της πόλης κάτι που φαίνεται στα δημόσια και ιδιωτικά κτίρια. Από την αρχή επικράτησε ένας αρχιτεκτονικός εκλεκτισμός τόσο στις κατασκευές της ρωμαϊκής και βυζαντινής περιόδου όσο και στα οθωμανικά και στα σύγχρονα κτίσματά της. Οι δομικοί λίθοι με τους οποίους κατασκευάστηκαν τα μνημεία της πόλης δείχνουν σε μεγάλο βαθμό την ευρωστία σε όλες τις περιόδους. Στο κείμενο που ακολουθεί καταγράφονται μερικά χαρακτηριστικά παραδείγματα μνημείων στα οποία χρησιμοποιήθηκαν ξεχωριστοί δομικοί λίθοι, μερικοί από τους οποίους ήταν πολύ ακριβοί.

Κείμενο: Βασίλης Μέλφος

Φωτογραφίες: Άννα Καλαϊτζή

ΑΓΟΡΑ ΑΡΘΡΟΥ

Για να διαβάσετε το άρθρο πατήστε ΕΔΩ

ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ, Θεσσαλονίκη

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

T4 / Περιήγηση / ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ /

Η Έδεσσα είναι όμορφη

Η Έδεσσα είναι όμορφη
Φημισμένη για τις φυσικές της ομορφιές από τους αρχαίους και νεότερους συγγραφείς, τους περιηγητές του περασμένου αιώνα και τους σύγχρονους επισκέπτες, η Έδεσσα προσφέρει πολλές ευκαιρίες για ευχάριστες γεμάτες ενδιαφέρον μέρες.
T4 / Δραστηριότητες / ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ /

Ψαρεύοντας τόνους και τονάκια

Ψαρεύοντας τόνους και τονάκια
Νωρίς το απόγευμα ο “Αργύρης” ξεκινάει για να αναζητήσει τονάκια  στις θάλασσες της Χαλκιδικής.
T5 / Φυσικό περιβάλλον / Θεσσαλονίκη /

Περιαστικό Δάσος Θεσσαλονίκης

Περιαστικό Δάσος Θεσσαλονίκης
Το περιαστικό δάσος της Θεσσαλονίκης καλύπτει ανάγκες προστατευτικές, αισθητικές, πνευματικές, υγείας και γενικότερα ανάγκες αναψυχής.
T5 / Μνημεία / Θεσσαλονίκη /

Kρύπτη Αγίου Δημητρίου

Kρύπτη Αγίου Δημητρίου
Ο Άγιος Δημήτριος, ο θαυματουργός προστάτης της Θεσσαλονίκης, αμέσως μετά την καθιέρωση του χριστιανισμού έγινε αντικείμενο ευρείας λατρείας.  Η Κρύπτη αναφέρεται στο σύμπλεγμα στον και διάδρομο που υποβαστάζονται από ισχυρούς στύλους κάτω από το Ιερό και το Βήμα του ναού.
T6 / Φυσικό περιβάλλον / Θεσσαλονίκη /

Σέιχ Σου. Η επόμενη μέρα

Σέιχ Σου. Η επόμενη μέρα
Κυριακή 6 Ιουλίου 1997. Η φωτιά έχει ξεσπάσει. Για δύο μέρες θα καταστρέψει ότι βρίσκει μπροστά της.
T6 / Φυσικό περιβάλλον / Θεσσαλονίκη /

Πλατανάκια.Μια όαση στο Πανόραμα Θεσσαλονίκης

Πλατανάκια.Μια όαση στο Πανόραμα Θεσσαλονίκης
Γνωρίστε από κοντά τα Πλατανάκια, εξερευνήστε τα. Δείτε τα ζωάκια του νερού και του δάσους
T7 / Παράδοση / Θεσσαλονίκη /

ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 1917, η Θεσσαλονίκη στις φλόγες

ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 1917, η Θεσσαλονίκη στις φλόγες
Το μεσημέρι της 18ης Αυγούστου του 1917, στη δίνη του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου, σ'ένα προσφυγικό παράπηγμα της οδού Ολυμπιάδος της Θεσσαλονίκης, άρπαξε τυχαία φωτιά μια στοίβα ξύλων και δαδιών. Αυτή υπήρξε η απαρχή της ανεξέλεγκτης πυρκαγιάς που κατέκαψε την μισή σχεδόν πόλη της Θεσσαλονίκης.
T8 / Φυσικό περιβάλλον / Θεσσαλονίκη /

Δέλτα Αξιού

Δέλτα Αξιού
Σε απόσταση αναπνοής από το μεγάλο πολεοδομικό συγκρότημα της Θεσσαλονίκης, μόλις μερικά χιλιόμετρα στ' ανατολικά, εκβάλλει ο μεγάλος ποταμός  Αξιός. Σ'αυτό τον τόπο, που είναι ελάχιστα γνωστός στους Θεσσαλονικείς, ανακαλύπτουμε βαλτότοπους και κανάλια λιμνοθάλασσες και λιβαδοτόπια με πλούσια βλέστηση και ακόμα πλουσιότερη ορνιθοπανίδα άγρια άλογα αλλά και τις περίφημες μυδοκαλλιέργειες  του Θερμαϊκού.

 
T8 / Παράδοση / Θεσσαλονίκη /

Λευκός Πύργος

Λευκός Πύργος
Στην καρδιά της παραλίας της Θεσσαλονίκης  ο Λευκός Πύργος  είναι τόσο διάσημος που δεν χρειάζεται συστάσεις. Ήταν, είναι και θα εξακολουθήσει να είναι το πιο εμβληματικό τοπόσημο  της πόλης, συνδεδεμένο άρρηκτα με όλες τις καλές ή κακές, ιστορικές αλλά και καθημερινές μνήμες της Θεσσαλονίκης.
 
T8 / Φυσικό περιβάλλον / ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ /

Διαπλέοντας τον Αλιάκμονα

Διαπλέοντας τον Αλιάκμονα
Ήταν το 1992 όταν πραγματοποιήθηκε από Έλληνες η πρώτη δοκιμαστική κατάβαση του ποταμού Αλιάκμονα. Ήταν ο Μιχάλης Τσουκιάς, ο Σταύρος Λαζαρίδης και ο Χάρης Κουθούρης, όλοι στελέχη της TREKKING HELLAS.
T9 / Μνημεία / Θεσσαλονίκη /

Η Καμάρα της Θεσσαλονίκης

Η Καμάρα της Θεσσαλονίκης
Συνεχίζοντας τη συλλεκτικής αξίας άρθρα για την ιστορία της Θεσσαλονίκης, στο τεύχος αυτό φιλοξενούμε μια ιστορική αναδρομή για την Αψίδα του Γαλερίου, δηλαδή την πασίγνωστη "Καμάρα".
T11 / Περιήγηση / ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ /

Καϊμακτσαλάν

Καϊμακτσαλάν
Μια γιγάντια οροσειρά δεσπόζει στα βόρεια σύνορα της χώρας μας με τα Σκόπια. Είναι η οροσειρά του Βόρα, το θρυλικό Καϊμακτσαλάν, γνωστό μόλις, τα τελευταία χρόνια από το περίφημο χιονοδρομικό του. Σας το παρουσιάζουμε στις άγνωστες λεπτομέρειές του.
T11 / Περιήγηση / ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ /

Τα Μαστοροχώρια της Κόνιτσας

Τα Μαστοροχώρια της Κόνιτσας
Μέσα στις δασωμένες πλαγιές του Σμόλικα, το Γανναδιό, η Μόλιστα και το Μοναστήρι συνεχίζουν το ταξίδι τους στο χρόνο, μοναχικά και υπερήφανα.
T12 / Μνημεία / ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ /

Σπήλαιο Αλιστράτης

Σπήλαιο Αλιστράτης
Από όταν πρωτοάνοιξε τις πύλες του το Σπήλαιο Αλιστράτης, καταπλήσει καθημερινά τους επισκέπτες με την απαράμιλλη ομορφιά του.
T14 / Παράδοση / Θεσσαλονίκη /

Παλαιοί χάρτες Θεσσαλονίκης

Παλαιοί χάρτες Θεσσαλονίκης
Το πρόσφατο παρελθόν της Θεσσαλονίκης μέσα από μια σειρά σπάνιων παλιών χαρτών.
T15 / ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ /

Πρέσπες, Μέρος Β΄

Πρέσπες, Μέρος Β΄
Οι Πρέσπες αποκαλύπτουν την αθέατη πλευρά τους μέσα από γωνιές άγνωστες και ξεχασμένες.
T15 / ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ /

Παλαιοντολογικά ευρήματα Δυτ. Μακεδονίας

Παλαιοντολογικά ευρήματα Δυτ. Μακεδονίας
Απολιθωμένο δάσος του νομού Καστοριάς. Φυτικά απολιθώματα της Βεγόρας. Φυτικά απολιθώματα του Σαραντάπορου.
T15 / ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ /

Σαρακατσάνοι

Σαρακατσάνοι
Αρχαίοι, περήφανοι Έλληνες. Μια συνολική προσέγγιση αυών των άλλοτε νομάδων - ορεσίβιων αλλά πάντα περήφανων Ελλήνων.
T18 / Περιήγηση / Θεσσαλονίκη /

Αγγελοχώρι Θεσσαλονίκης

Αγγελοχώρι Θεσσαλονίκης
Με τις αλυκές, τον υγροβιότοπο και τις παλιές του οχυρώσεις, το Αγγελοχώρι είναι ένας συναρπαστικός προορισμός δίπλα στην Θεσ/νίκη.
T19 / Φυσικό περιβάλλον / ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ /

Απολυμένη Πέτρα

Απολυμένη Πέτρα
Ένα εκπληκτικό συγκρότημα με πέντε αυτοτελείς πετρόχτιστες κατοικίες, αποτελούν το ορεινό κατάλυμα της "Απολυμένης Πέτρας" στην καρδιά του δρυοδάσους και πολύ κοντά στην κορυφή του Χολομώντα. 
T20 / Περιήγηση / ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ /

Σκλήθρο, Φλώρινας

Σκλήθρο, Φλώρινας
Στην ακριτική περιοχή της Φλώρινας το Σκλήθρο είναι ένας προορισμός επιλεγμένος για την θαυμάσια φύση και την εξαιρετική ποιότητα διαμονής.
T22 / Περιήγηση / ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ /

Αμμουλιανή

Αμμουλιανή
Με το βλέμμα μόνιμα προσανατολισμένο στον Άθω, η Αμμουλιανή είν' ένα νησάκι με κρυστάλλινα νερά, που αξίζει ν' ανακαλύψετε.
T24 / Φυσικό περιβάλλον / ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ /

Τζένα

Τζένα
Απόμακρη στα βόρεια σύνορά μας αλλά φιλική και προσιτή, η Τζένα μας προσκαλεί να γνωρίσουμε τις κορυφές και τα φαράγγια της.
T31 / Περιήγηση / ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ /

Σπήλαιο Μααρά

Σπήλαιο  Μααρά
Μια σημαντική Ελληνική κατάκτηση από τον ΣΠΕΛΕΟ: η εξερεύνηση του μυστηριώ-δους και δυσπρόσιτου Σπηλαίου Μααρά, στο μοναδικό για τα Ελληνικά δεδομένα μήκος των 8χλμ.
T38 / Περιήγηση / ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ /

Βέροια

Βέροια
Πόλη πανάρχαια και πανέμορφη, με αναρίθμητες βυζαντινές εκκλησίες και παραδοσιακές συνοικίες με μοναδικό χρώμα και γραφικότητα.
T76 / Φυσικό περιβάλλον / Θεσσαλονίκη /

Θεσσαλονίκη : Ρέμα Βαθύλακκου

Θεσσαλονίκη : Ρέμα Βαθύλακκου
Ξεκινώντας από το περίφημο Ρωμαϊκό Υδραγωγείο του 2ου αι. μ.Χ. το μονοπάτι Χορτιάτης - Πλατανάκια Πανοράματος - Θέρμη μπορεί να αποτελέσει μια εξαιρετική φυσιολατρική, αρχιτεκτονική και ιστορική διαδρομή.
T106 / Μνημεία / Θεσσαλονίκη /

Οι Μαγεμένες | Las Incantadas

Οι Μαγεμένες | Las Incantadas
Το µνηµείο των "Μαγεµένων" χρονολογείται µεταξύ του 2ου και αρχές του 3ου µ.Χ. αι. Τα µέχρι σήµερα σωζόµενα µέλη αναπαριστούν δύο κυρίως µυθολογικούς κύκλους, αυτούς του Διός και του Διονύσου. Σχετίζονται µε τη λατρεία των Καβείρων της Θράκης.
T107 / Φυσικό περιβάλλον / Θεσσαλονίκη /

Μικρά Φτερουγίσματα στην πόλη

Μικρά Φτερουγίσματα στην πόλη
Τα πουλιά είναι ζωντανοί οργανισμοί. Είναι απρόβλεπτα και κάθε εικόνα που δίνουν είναι μοναδική, πράγμα που θέλει κάθε φωτογράφος για το υλικό του. Τα πουλιά αποτελούν ένα θαυμαστό κόσμο με ποικιλομορφία και χρώματα που δεν φαίνονται με την πρώτη ματιά, παρά μόνο αν τα πλησιάσουμε και επικεντρωθούμε πάνω τους. 
T107 / Παράδοση / Θεσσαλονίκη /

Πολιτιστικοί Περίπατοι Θεσσαλονίκης | 1oς περίπατος

Πολιτιστικοί Περίπατοι Θεσσαλονίκης | 1oς περίπατος
Ταξιδευτής
Στους χάρτες του μυαλού, σύνορα δε χαράζονται και όρια στενά.
Μονάχα πορείες προκλητικές. Κάθε νέου τόπου, το κορμί, σε καρτερεί να το γνωρίσεις.
Με σεβασμό να διασχίζεις μονοπάτια - τις λεωφόρους να αποφεύγεις.
Μη σπαταλήσεις μέρες. Ζήσε ταξιδευτής.
 
T109 / Παράδοση / Θεσσαλονίκη /

Πολιτιστικοί Περίπατοι Θεσσαλονίκης | 3ος περίπατος

Πολιτιστικοί Περίπατοι Θεσσαλονίκης | 3ος περίπατος
Ο τρίτος κατά σειρά πολιτιστικός και ιστορικός περίπατος στην πόλη της Θεσσαλονίκης μας αποκαλύπτει μερικά από τα κορυφαία σημεία και μνημεία, που αποτελούν πόλο έλξης για κάθε Έλληνα και ξένο επισκέπτη.
T109 / Φυσικό περιβάλλον / ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ /

Τα αγριόγιδα του Ολύμπου

Τα αγριόγιδα του Ολύμπου
Το πρωί της επομένης και αφού κλειδαμπαρώσαμε το καταφύγιο, ξεκινήσαμε την κάθοδο από τα παλάτια των θεών για τον «πολιτισμό». Δεν είχαμε απομακρυνθεί πολύ και ένα πλήθος αγριόγιδων μας έκλεινε το μονοπάτι. Κοκαλώσαμε στην θέση μας για να μην τα τρομάξουμε. Το κοπάδι αποτελούμενο από πάνω από 65 άτομα ήταν το μεγαλύτερο που έχω δει ως τώρα στον Όλυμπο. Πλησιάσαμε προσεκτικά ...
 
T110 / Παράδοση / Θεσσαλονίκη /

Πολιτιστικοί Περίπατοι Θεσσαλονίκης | 4ος περίπατος

Πολιτιστικοί Περίπατοι Θεσσαλονίκης | 4ος περίπατος
Σειρά στο συναρπαστικό οδοιπορικό στους δρόμους της Θεσσαλονίκης παίρνει η ευρύτερη περιοχή της Πλατείας Αριστοτέλους, που μετά την μεγάλη πυρκαγιά του 1917, καθιερώθηκε ως η εμβληματικότερη της πόλης.
T110 / Παράδοση / Θεσσαλονίκη /

60 χρόνια Σ.Ε.Ο. Θεσσαλονίκης

60 χρόνια Σ.Ε.Ο. Θεσσαλονίκης
Ο Σ.Ε.Ο Θεσσαλονίκης που το μακρινό 1957 δημιούργησε το κορυφαίο καταφύγιο του Ολύμπου, συμπληρώνει το 2017 μια πορεία 60 χρόνων, γεμάτη με δημιουργική δράση και αναρίθμητες εμπειρίες ορειβατικές και αναρριχητικές.
T111 / Παράδοση / Θεσσαλονίκη /

Πολιτιστικοί Περίπατοι Θεσσαλονίκης | 5ος περίπατος

 Πολιτιστικοί Περίπατοι Θεσσαλονίκης | 5ος περίπατος
Νέοι πολιτιστικοί περίπατοι και χαλαρές περιπλανήσεις μας μεταφέρουν σε σημεία με χαρούμενους ανθρώπους και σε δημοφιλή στέκια, που συνδέουν το παρελθόν της Θεσσαλονίκης με το ζωντανό, καθημερινό παρόν.
T112 / Παράδοση / Θεσσαλονίκη /

Πολιτιστικοί Περίπατοι Θεσσαλονίκης | 6ος περίπατος

Πολιτιστικοί Περίπατοι Θεσσαλονίκης | 6ος περίπατος
Στα δυτικά της Θεσσαλονίκης, εντός και εκτός των τειχών, ο ενημερωμένος περιηγητής μπορεί να ανακαλύψει εκπληκτικά κτίρια, βυζαντινούς και αρχαίους ναούς, που από τον απλό τουρίστα δεν είναι άμεσα ορατοί.
T114 / Παράδοση / Θεσσαλονίκη /

Μια διαδρομή με το τραμ της Λεωφόρου των Εξοχών

Μια διαδρομή με το τραμ της Λεωφόρου των Εξοχών
Στο ανατολικό άκρο της Θεσσαλονίκης, στις περίφημες «Εξοχές» άκμαζε, στα τέλη του 19ου και στις πρώτες δεκαετίες του 20ου αιώνα, μια Θεσσαλονίκη πολυπολιτισμική, με οικίες μεγαλόπρεπες που αποτελούσαν έξοχα δείγματα εκλεκτικιστικής αρχιτεκτονικής.
T114 / Φυσικό περιβάλλον / Θεσσαλονίκη /

Κτήμα Γεροβασιλείου

Κτήμα Γεροβασιλείου
Το Κτήμα Γεροβασιλείου είναι δημιούργημα του Βαγγέλη Γεροβασιλείου. Το 1981 ξεκινά την αναβίωση των 25 στρεμμάτων οικογενειακού αμπελώνα στην Επανομής, 25 περίπου χλμ ΝΑ της Θεσσαλονίκης. Σε ένα ιδανικό οικοσύστημα φυτεύει κυρίως ελληνικές αλλά και διεθνείς ποικιλίες σταφυλιών.
T116 / Περιήγηση / Θεσσαλονίκη /

Φάροι Θεσσαλονίκης

Φάροι Θεσσαλονίκης
Χάρις στην άδεια της Υπηρεσίας Φάρων και στην πρόθυμη συνοδεία και ξενάγηση των Φαροφυλάκων επισκεπτόμαστε τους δύο φάρους της Θεσσαλονίκης, τον Φάρο του Μεγάλου Εμβόλου στο Αγγελοχώρι και τον αντικρινό του Φάρο του Αξιού.
T116 / Φυσικό περιβάλλον / Θεσσαλονίκη /

Θεσσαλονίκη: Άλσος Δελασάλ

Θεσσαλονίκη: Άλσος Δελασάλ
Απέχει μόλις 7 χλμ. από το κέντρο της Θεσσαλονίκης, είναι, ωστόσο, άγνωστο στους περισσότερους Θεσσαλονικιούς. Είναι το περίφημο «Άλσος Δελασάλ» ο πάλαι ποτέ μαγευτικός κήπος του Τζέκη Άμποτ, στις αρχές του 19ου αιώνα.
T119 / Μνημεία / Θεσσαλονίκη /

Στρατιωτικό Μουσείο Βαλκανικών Πολέμων

Στρατιωτικό Μουσείο Βαλκανικών Πολέμων
Ανάμεσα στα πολυάριθμα και τόσο ποικίλα μουσεία, που είναι διάσπαρτα σε κάθε γωνιά της Ελληνικής γης, υπάρχει κι ένα μουσείο ξεχωριστό. Είναι το Στρατιωτικό Μουσείο Βαλκανικών Πολέμων, μερικά μόλις χιλιόμετρα έξω από την Θεσσαλονίκη. Τα ποικίλα εκθέματα και οι χώροι του Μουσείου αποκαλύπτουν λεπτομέρειες του παρελθόντος, που είναι ελάχιστα γνωστές.
T120 / Δραστηριότητες / Θεσσαλονίκη /

Το Ρέμα - Φαράγγι της Περιστεράς

Το Ρέμα - Φαράγγι της Περιστεράς
Οι Θεσσαλονικείς φυσιολάτρες και πεζοπόροι μπορούν να απολαύσουν στον ορεινό οικισμό της Περιστεράς, 30 μόλις χιλιόμετρα από την πόλη, ένα πανέμορφο μονοπάτι με πληθωρική βλάστηση, ποικιλία τοπίων, παραδοσιακά κτίσματα, λιμνούλες και καταρράκτες με κρυστάλλινο νερό.
T122 / Δραστηριότητες / Θεσσαλονίκη /

Χορτιάτης. Το μονοπάτι των Παγοποιών

Χορτιάτης. Το μονοπάτι των Παγοποιών
Στις ψυχρές και ανήλιαγες βορεινές πλαγιές του Χορτιάτη, βαθειά μέσα στη γη, συντηρούνταν στον 19ο και μέχρι τα μέσα του 20ου αιώνα, ο φυσικός πάγος που ήταν πολύτιμος, ιδιαίτερα για τις πολυτελείς συνήθειες των πλουσίων της Θεσσαλονίκης.
T134 / Δραστηριότητες / Θεσσαλονίκη /

ΙΣΤΙΟΠΛΟΙΑ

ΙΣΤΙΟΠΛΟΙΑ
Η επιθυμία όλο και μεγαλύτερων ανθρώπων να γνωρίσουν την ιστιοπλοΐα και να ασχοληθούν με αυτή, υπό την μορφή «χόμπι» ώθησε τους ομίλους στην ίδρυση και λειτουργία των σχολών ανοικτής θάλασσας. Ένας από τους πρώτους ομίλους που προσανατολίστηκε προς αυτό ήταν ο ΝΟΘ  ιδρύοντας το 1975 τη δική του σχολή.  

ΕΠΙΣΗΜΑ ΜΕΛΗ

ΑΡΙΘΜΟΣ ΑΔΕΙΑΣ Ε.Ο.Τ. (ΜΗ.Τ.Ε.): 0933Ε60000205901